Basra Köfezi
Basra Körfezi Hint Okyanusunun
Hindistan, Afrika ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusu. Asya’nın güneyinde, Afrika ile Avustralya arasında kalan deniz. 20° doğu boylamıyla Atlantik’ten, 147° doğu boylamıyla Büyük Okyanustan ayrılır. Bu deniz, okyanuslar içinde en küçük olanıdır. Avustralya ile Afrika arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 10.000 kilometredir. Yüzölçümü kollarıyla berâber 74.900.000 km2yi bulur.
Arabistan Yarımadası ve
Arabistan Asya kıtasının güney batısında bir yarımada. Batısında Kızıldeniz ve Akabe Körfezi, güneyinde Hint Okyanusu, doğusunda Umman Denizi ve Basra Körfezi, kuzeyinde Irak ve Ürdün yer alır. Kızıldeniz’i Hint Okyanusuna bağlayan Bab’ül-Mendeb Boğazı ile Afrika’ya yaklaşır. Toplam kıyılarının uzunluğu 9000 km, yüzölçümü 2.590.000 kilometrekaredir.
İran arasındaki girintisi. Doğusunda İran, kuzeybatıda
İran İslam Cumhuriyeti Asya’nın batısında yer alan bir devlet. Kuzeyinde Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan ve Hazar Denizi, doğusunda Afganistan ve Pakistan, batısında Türkiye ve Irak, güneyinde Basra ve Umman körfezleri bulunur.
Irak ve
Irak Orta Doğu ülkelerinden biri. Kuzeyinde Türkiye, batısında Suriye ve Ürdün, doğusunda İran, güneyinde Kuveyt, Suudi Arabistan ve Basra Körfezi yer alır. Başkenti Bağdat olan ülkenin nüfusu 26 milyondur. (46. sırada) Osmanlı İmparatorluğunun çöküşünün ardından Ortadoğu’da kurulmuş olan devletlerden birisidir. Tarih içinde hiçbir zaman yaşamış olan bir Irak devleti ve Irak halkı olmamıştır. Irak adı da Osmanlı İmparatorluğu döneminde merkeze olan uzaklığından dolayı “Irak “ kelimesiyle
Kuveyt, batısında Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunur. Dicle ve Fırat nehirleri birleşerek Şattülarab adıyla körfezin kuzey ucundan denize dökülür. Körfez, kuzey-güney doğrultusunda Şattülarab'ın döküldüğü yerden Hürmüz Boğazına kadar uzanır. Buradan Umman Denizine ve oradan da Hint Okyanusuna bağlanır. Yüzölçümü 236.800 km2, ortalama derinliği 25 m olup, en derin yeri 102 metredir.
Sıcak bir deniz olan Basra Körfezinin ortalama sıcaklığı, kışın 20oC, yazın 30oC'dir. Körfez bölgesinde havanın çok sıcak olması sebebiyle buharlaşma fazladır. Dolayısıyla tuzluluk oranı yüksektir (%4). Yaz mevsiminde Arap Yarımadasındaki çöllerden "Şamal" adı verilen tozlu kuzeybatı rüzgarları körfeze doğru eser.
Dünya petrol nakliyatı bakımından körfez çok önemlidir. İç kısımlarda çıkarılan petrol, boru hatları ile limanlara getirilerek, dünyaya buradan sevk edilir. Bu durum körfezin büyük bir jeopolitik önem kazanmasına sebeb olmuştur. Başlıca limanlar; Abadan, Bender, Şahpur, Kuveyt, Bahreyn ve Dubai'dir. İnci avcılığı, Basra Körfezinde çok eski zamanlardan beri yapılmaktadır. 1990 senesi sonlarında Irak'ın Kuveyt'i işgali ile başlayan Körfez Krizi, daha sonra Amerika ve Müttefik kuvvetlerinin Irak'a karşı savaş açmasına sebep oldu. 1991 Şubatında başlayan savaş neticesinde, Irak, Kuveyt'i boşaltmak mecburiyetinde kaldı. Savaşın büyük bir bölümü Basra Körfezi ve kıyılarında olduğu için Körfez Savaşı adını aldı. Bir oldu bitti ile 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal eden Irak lideri Saddam Hüseyin, dünyaca jeopolitik öneme sahip olan Körfez Savaşının çıkmasına sebep oldu ve dünyayı karşısına aldı (Bkz. Körfez Savaşı).
